3 garai bereizten dira:
-
Monarkia
konstituzionala. Eginberriko konstituzioaren menpe
-
Errepublika
demokratikoa. Monarkia bastertu
-
Burges
errepublika. Burges aurrerakoienek aurrera eman nahi. 1799.urtera arte.
1799an estatu-kolpe bat egin zuen Napoleon Bonaparte. Bere burua enperadore
izendatu zuen.
Burgesa zen, armagizon izan, armagizon trebe-trebe bat bihurtu, gero
generala izatera aiegatu. Diktadore bihurtu zen, eta amaitzeko enperadore.
Erregeek honartu behar izan zuten eta konstituziopean.
Konstituzioan hauek ezarri ziren:
-
Botere
banaketa
-
Nazio
subiranotasuna
-
Askatasuna
edo berdintasuna
Botereak honela antolatu ziren:
-
Legegilea
à Batzar naguzian
-
Betearazlea
à Ministroek edo erregeak
-
Judiziala
à Auzitegietan
Erregeari eskumen bat eman zioten: beto eskubidea. Lege bat ez bazaio
gustatzen, ezin da lege hori aurrera eraman.
Demokrazian oinarri bat zegoen: sufragioak (hautezkundeak) horren bidez,
erroldaren araberako sufragio mugatua eman zen:
-
Politikan
parte al dutenak: dirudunak, hondasun handiko jabeak
-
Politikan
ezin dutenak parte egin: dirurik gabekoak, hondasun gutxiko jabeak
Hurrengo urratza sufragio unibertsala izango da. Gero emakumeak...
Konstituzioa batzar
konstituzionagilea batzar legegilea izango da
Lehen egunetik hasi ziren:
- Frantzez
guztien berdintasuna
- Tortura
ezin da egin
- Nobleei
zergak ordainarazi
- Gremioak
deseuxtatu, hau da, gremioei akabo ematea
- Armada
bat osatzen du, armak egiten ditu... Guardia Nazionala sortzen du. Soldata
truke lan egiten dute.
Ekonomia porrot eginda zegoen, eta, orduan, ekonomian sartzen dira. Diputatu
horien bati desamortizazioa bururatu zitzaion. Eleizak zituen lurralde eta eliz
gehienak desjabetu, beraz, estatuak beregan hartu zituen.
Gero, lur horiek sadu zituzten.
Elizari fede askea eman zioten.
Frantzez asko iraultzaren kontra ageri ziren. Erregearentzat txarra zen. Erregeak
tranpak egin nahi zituen.
Nobleak, bizirik geratu ziren, baina ez zuten honartu.
Eleiza pribilejiorik gabe geratu zen.
Nekazaritzen artean ere bazegoen pertsonak: girondinoak, jakobinoak,
cordeliers eta sans-culottekoak. Iraultza hori gutzi izan zela, gehiago nahi
zutela aldarrikatzen zuten.
Luis XVI.ak azpijokoak egiten zituen eta Austriari, betiko etzarriak,
Espainara sartzeko baimendu zuen. Austriarrak Espainian sartu ziren.
No hay comentarios:
Publicar un comentario