lunes, 26 de diciembre de 2011

2. Frantziaren iraultzaren etapak


3 garai bereizten dira:
-       Monarkia konstituzionala. Eginberriko konstituzioaren menpe
-       Errepublika demokratikoa. Monarkia bastertu
-       Burges errepublika. Burges aurrerakoienek aurrera eman nahi. 1799.urtera arte.

1799an estatu-kolpe bat egin zuen Napoleon Bonaparte. Bere burua enperadore izendatu zuen.
Burgesa zen, armagizon izan, armagizon trebe-trebe bat bihurtu, gero generala izatera aiegatu. Diktadore bihurtu zen, eta amaitzeko enperadore.
Erregeek honartu behar izan zuten eta konstituziopean.
Konstituzioan hauek ezarri ziren:
-       Botere banaketa
-       Nazio subiranotasuna
-       Askatasuna edo berdintasuna
Botereak honela antolatu ziren:
-       Legegilea à Batzar naguzian
-       Betearazlea à Ministroek edo erregeak
-       Judiziala à Auzitegietan
Erregeari eskumen bat eman zioten: beto eskubidea. Lege bat ez bazaio gustatzen, ezin da lege hori aurrera eraman.
Demokrazian oinarri bat zegoen: sufragioak (hautezkundeak) horren bidez, erroldaren araberako sufragio mugatua eman zen:
-       Politikan parte al dutenak: dirudunak, hondasun handiko jabeak
-       Politikan ezin dutenak parte egin: dirurik gabekoak, hondasun gutxiko jabeak
Hurrengo urratza sufragio unibertsala izango da. Gero emakumeak...
Konstituzioa batzar konstituzionagilea batzar legegilea izango da
Lehen egunetik hasi ziren:
  1. Frantzez guztien berdintasuna
  2. Tortura ezin da egin
  3. Nobleei zergak ordainarazi
  4. Gremioak deseuxtatu, hau da, gremioei akabo ematea
  5. Armada bat osatzen du, armak egiten ditu... Guardia Nazionala sortzen du. Soldata truke lan egiten dute.
Ekonomia porrot eginda zegoen, eta, orduan, ekonomian sartzen dira. Diputatu horien bati desamortizazioa bururatu zitzaion. Eleizak zituen lurralde eta eliz gehienak desjabetu, beraz, estatuak beregan hartu zituen.
Gero, lur horiek sadu zituzten.
Elizari fede askea eman zioten.
Frantzez asko iraultzaren kontra ageri ziren. Erregearentzat txarra zen. Erregeak tranpak egin nahi zituen.
Nobleak, bizirik geratu ziren, baina ez zuten honartu.
Eleiza pribilejiorik gabe geratu zen.
Nekazaritzen artean ere bazegoen pertsonak: girondinoak, jakobinoak, cordeliers eta sans-culottekoak. Iraultza hori gutzi izan zela, gehiago nahi zutela aldarrikatzen zuten.
Luis XVI.ak azpijokoak egiten zituen eta Austriari, betiko etzarriak, Espainara sartzeko baimendu zuen. Austriarrak Espainian sartu ziren.

No hay comentarios:

Publicar un comentario